EHBO hulpverleners / redders in tijden van Covid-19

De exit uit de lockdown en de vakantieperiode wekken enige bezorgdheid op bij de hulpverleners, niet alleen in bedrijven maar ook in lokale besturen, provinciebesturen, … en meer bepaald ook bij medewerkers van reddingsdiensten (aan zee, in zwembaden, in openlucht domeinen, in bedrijven…) rond het feit dat ze besmet kunnen worden met Covid-19.

Volgens de Codex is een hulpverlener een werknemer die de eerste hulp op de arbeidsplaats verleent en die daartoe tenminste de vorming en de bijscholing heeft gevolgd - bedoeld in Boek I van de Codex, Titel 5 – Eerste hulp, Hoofdstuk IV. De vorming dient aangepast te zijn aan de risico's inherent aan de activiteiten van de werkgever. Rekening houdend met het risico eigen aan de coronatijden is het van belang de bestaande risicoanalyse en de voorgestelde maatregelen aan te passen met het nieuwe risico op besmetting met Covid-19. Eveneens is het van belang bijkomende en specifieke Covid-19 maatregelen te voorzien en misschien bepaalde daden niet meer toe toepassen, of slechts in zeer levensbedreigende situaties waarbij men niet kan wachten op de ingeroepen medische hulp.

Bij de opmaak van je plan van aanpak moet in het achterhoofd gehouden worden dat de algemene preventiehiërarchie van toepassing blijft. Dit betekent dat men eerst het risico zal proberen uit te schakelen. Enkel wanneer dit niet kan zal men overgaan tot het reduceren van het risico tot het strikte minimum door het nemen van preventieve maatregelen. Hierbij hebben collectieve beschermingsmiddelen voorrang op persoonlijke beschermingsmiddelen en instructies/procedures (richtlijnen).

In eerste instantie zal men dus vermijden dat een persoon met een verhoogd risico op complicaties bij Covid-19 moet tussenkomen als hulpverlener/redder. Het is van belang om met de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer een lijst op te stellen met risicogroepen. Ter info, Sciensano heeft de volgende risicogroepen voor Covid-19 gedefinieerd:

• 65 jaar of ouder
• ernstige longaandoening (zoals COPD, rokerslong)
• ernstige hart- of vaatziekte (zoals een doorgemaakt hartinfarct, bypassoperatie)
• suikerziekte
• nierziekte
• verzwakt immuunsysteem (zoals bij HIV)
• kanker (chemotherapie)

Ook mensen met een morbide obesitas (vanaf BMI 35) hebben waarschijnlijk een verhoogd risico op complicaties.

Om het risico op besmetting te vermijden/reduceren voor de hulpverleners/redders die wel eerste zorgen mogen toedienen, zal men duidelijke richtlijnen (liefst in samenspraak met de EDPBW) moeten voorzien en toelichten aan deze categorie van werknemers. Deze richtlijnen voorzien o.a. in het dragen van wegwerphandschoenen en een mondmasker.

Richtlijnen over eerste hulp in tijden van Corona gebaseerd op het document van de Belgische Reanimatieraad (BRC) kan u vinden op de site:

https://sentral.kluwer.be/NewsView.aspx?id=VS300759272&contentdomains=SentralNEWSS&lang=nl

Volgens de BRC blijft het algemene principe van eerstehulpverlening echter gelden. Eerste hulp of reanimatie mag NIET worden gestart wanneer de veiligheid van de hulpverlener niet voldoende kan worden gegarandeerd (eerste stap in de preventiehiërarchie).

Hieronder vindt u op schematische wijze wat deze richtlijnen voorzien:

Belangrijk is echter te noteren dat er wel een aantal bedenkingen geformuleerd worden bij deze richtlijnen. Het is dus niet oninteressant deze bedenkingen, die u kunt terugvinden op de site https://prevent.be/kennisbank/opinie-ehbo-in-tijden-van-corona , eens door te nemen.

Indien er ondanks het nemen van geschikte preventiemaatregelen een eerste hulpverlener/redder toch besmet zou geraken met Covid-19, stelt zich de vraag of het voorval bij uw arbeidsongevallen verzekeraar aangegeven kan worden als arbeidsongeval.

De tussenkomst als hulpverlener die eerste hulp moet toedienen aan een persoon kan niet beschouwd worden als een arbeidsongeval in de zin van de wetgeving.

Een dergelijk voorval met een hulpverlener moet behandeld worden als een beroepsziekte (BZ). Volgens Fedris kunnen de personen, die niet tewerkgesteld zijn in de zorgsector, eveneens erkend worden als BZ via het open systeem. Hiertoe moeten zij kunnen aantonen dat zij blootgesteld werden aan het beroepsrisico van de ziekte (Covid-19 besmetting) en dat zij effectief de ziekte opgedaan hebben als gevolg van de uitoefening van de eerstehulpverlening.

Het is dus van belang om het voorval op te nemen in het register van de incidenten of in het EHBO register (bondig verslag, getuigen, …).

Omdat de procedure tot erkenning van Covid-19 besmetting als BZ omslachtig en lang is (zonder garantie op erkenning) maar vooral omdat de gezondheid van uw medewerkers en hun naasten primordiaal is, is het van groot belang dat de door de werkgever vooropgestelde richtlijnen strikt worden nageleefd en dat de hiërarchie hierop streng toeziet wat trouwens een verplichting is opgelegd door ArtI.2-11, 7° en 8° van de Codex.

Art. I.2-11 .- De leden van de hiërarchische lijn voeren, elk binnen hun bevoegdheid en op hun niveau, het beleid van de werkgever met betrekking tot het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk uit.
Hiertoe hebben zij inzonderheid de volgende taken :

…

7° waken over de naleving van de instructies die in toepassing van de wetgeving inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk moeten worden verstrekt;

8° zich ervan vergewissen dat de werknemers de inlichtingen die zij gekregen hebben in toepassing van de wetgeving inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk goed begrijpen en in praktijk brengen;

…